Zorgrobot Tessa

Tessa is klein, heeft een houten uiterlijk en draagt een soort jasje en muts met knoopjes en een strik. Op haar “hoofd” staat een plantje – nep, want water moeten geven aan Tessa is geen goed idee. Tessa beweegt ook niet zoals de robotarmen in fabrieken, ze knippert alleen met haar digitale ogen en verder is ze gewoon aanwezig. Verdekt opgesteld, of juist prominent op tafel – die keuze kunnen mensen zelf maken.
Zorgrobot Tessa in een woonkamer

Tessa kan voor cliënten een soort maatje zijn en hen ondersteunen bij het onthouden van verschillende dingen, zoals het moeten nemen van medicatie of bepaalde afspraken. De zorgondersteuner kan de informatie die Tessa geeft instellen, toegespitst op de behoefte van de cliënt en achteraf de interacties bekijken. Zo ziet deze precies of Tessa van waarde is en op welke manier.

Medicatie innemen

Om te zien hoe Tessa in de praktijk ingezet kan worden, spreken we met Jantien. Jantien heeft met psychoses gekampt en neemt hiervoor medicatie in. Zij heeft haar eigen woning op het Kick Wilstraplantsoen die zij deelt met haar twee katten. In de knusse woonkamer tussen stapels boeken in uiteenlopende genres en een boel planten staat Tessa, met haar eigen plantje. Tessa valt nauwelijks op, het lijkt een leuk beeld dat precies past in de woning, maar voor Jantien is Tessa meer dan alleen maar decoratie.

Jantien vertelt hoe ze jaren geleden – voordat ze bij Triade Vitree woonde – ineens met haar medicatie stopte. Het gevolg was dat ze stemmen begon te horen en haar hoofd helemaal vol raakte. Dusdanig dat ze nauwelijks meer kon functioneren. Dit was voor Jantien duidelijk bewijs dat ze medicatie nodig heeft en nu helpt Tessa haar hiermee. Om 10 uur zegt Tessa: “Hallo Jantien, heb je jouw medicijnen al ingenomen?” Als Jantien niet reageert dan stelt Tessa de vraag nogmaals. Is het antwoord “ja”, dan is dit gesprekje afgesloten, maar zegt Jantien “nee” dan begint Tessa een kwartier later opnieuw te praten: “Hallo Jantien, je moet nu je medicijnen innemen.” Eerst een vraag, en daarna in gebiedende wijs.

Deze manier van herinneren is voor Jantien voldoende. Op de momenten dat ze haar medicatie vergeten is, is Tessa’s vraag meestal voldoende om deze alsnog in te nemen. De persoonlijk ondersteuners kunnen vervolgens in de opgeslagen logboeken van de zorgrobot zien hoe de interactie verlopen is en op basis hiervan extra controleren als dat nodig is.

Agendabeheer

Jantien heeft veel afspraken buitenshuis. Dit zijn verschillende afspraken met medisch specialisten, maar ook voor hobby’s gaat ze op pad. Zoals de zanglessen die ze volgt, optredens met het koor waarin ze zingt en recent een concert van zangeres Anouk vertelt Jantien. Tessa laat haar op tijd weten dat ze zich klaar moet maken voor vertrek, kan zelfs aangegeven welke dingen ze niet moet vergeten om mee te nemen en hoe laat ze opgehaald wordt en door wie. Voor Jantien betekent dit een stukje zelfstandigheid; er hoeft niemand langs te komen om te helpen. Daarnaast biedt het haar rust dat ze niet hoeft na te denken over alles en komt ze niet voor verrassingen te staan. Zoals sommige mensen checklists op hun telefoon maken, geeft Tessa de checklist aan Jantien.

Dit betekent voor de begeleiders van Jantien dat al deze afspraken met meerdere herinneringen en instructies ingevoerd moeten worden zodat Tessa deze kan uitspreken. Daar is een handig systeem voor ingericht waarin alles tot op de letter aangepast kan worden. Voor cliënten die vaste dagelijkse of wekelijkse afspraken hebben, is dit makkelijk toe te voegen zoals herhaalde afspraken in een digitale agenda. Elke week nemen Jantien en haar begeleider de agenda door en nemen belangrijke afspraken over. Het liefst zou Jantien dit zelf doen, want haar interesse in de zorgrobot gaat verder dan alleen Tessa. Ook de mogelijkheden ‘achter de schermen’ fascineren haar. Misschien dat zij in de toekomst ook zelf haar agenda aan Tessa kan doorgeven.

Een maatje in huis

Voor Jantien is Tessa een maatje geworden. In theorie kan Tessa hele gesprekken met iemand voeren – mits de scripts van tevoren ingevoerd zijn. Dit hoeft voor Jantien niet, maar als Tessa tijdens ons gesprek vraagtekens in haar digitale ogen krijgt, is Jantien wel enthousiast. Dit betekent dat je een vraag aan Tessa kan stellen. Jantien vraagt: “Hoe gaat het met je?” Waarop Tessa reageert met: “Het gaat goed. Met jou ook?”

Jantien vindt het gezellig dat Tessa bij haar is, maar dat ze denkt wel dat sommige anderen het eng kunnen vinden als er ineens een robotstem uit de kamer komt. Zelf heeft Jantien daarom goed opgelet of ze zich hieraan zou storen én of haar katten niet raar op Tessa zouden reageren. En dat blijft belangrijk bij de inzet van een zorgrobot; niet voor iedereen past dit dus er wordt van tevoren goed gekeken naar de mogelijkheden en de aansluiting bij de specifieke behoeften en dan kan Tessa een mooie toevoeging zijn zoals bij Jantien.

Zoek tussen onze verhalen, nieuwsberichten en meer!