Een scheiding kan ouders en kinderen zomaar in een stormachtige situatie brengen. De afdeling Complexe scheidingen van Triade Vitree helpt hen om in rustiger vaarwater te komen. In de afgelopen acht jaar werkten gedragsdeskundige Alice Goores en haar team hard aan gespecialiseerde dienstverlening voor gescheiden ouders en hun kinderen. Met resultaat: gemeenten en andere maatschappelijke partijen weten Triade Vitree goed te vinden als het om ondersteuning bij complexe scheidingen gaat.

Samen of solo

De afdeling Complexe scheidingen werkt op basis van methodieken die landelijk zijn opgesteld. Alice legt uit: “Het eerste contact met de ouders is vaak een intake. Wat is hun afzonderlijke visie op de scheiding? Welke hulp denken zij dat er nodig is? Welke wensen hebben ze? En welke ondersteuning hebben ze al gehad?”

“Vanuit onze ervaring en expertise geven we een advies op maat om hen verder te helpen en om het conflict waar mogelijk terug te dringen. Is het voor de ouders bijvoorbeeld nog mogelijk om samen aan één tafel te zitten? Dan kunnen we bijvoorbeeld de methode Ouderschap Blijft voorstellen. Wij bemiddelen dan tussen de ouders en begeleiden hen in het contact. Voor ouders die alles al hebben geprobeerd, is het soms beter om alleen aan hun eigen deel van het ouderschap te werken. Dan werken we met de methode Parallel Solo-Ouderschap. Daarbij heeft elke ouder een eigen hulpverlener.”

Oog voor kinderen

Bij de start van het hulpverleningstraject spreken kindercoaches van Triade Vitree meestal met de betrokken kinderen. Zij onderzoeken – bijvoorbeeld aan de hand van tekeningen – hoe het met de kinderen gaat en geven adviezen over wat er nodig is.

Alice licht toe: “Uit onderzoek is gebleken dat er in Nederland te weinig wordt gesproken met scheidingskinderen. Wij weten uit ervaring dat die kinderen dit juist heel fijn vinden. Tegenover ouders vinden ze het vaak lastig om het over de situatie te hebben. Want bewust of onbewust voelen zij dat ze een van de ouders tekortdoen als ze echt zeggen wat ze denken.”

Meekijken met de ouders

Volgens Alice is de ondersteuning aan de ouders in het traject heel breed: “Als het contact met het kind en een van de ouders heel stroef verloopt, maken we bijvoorbeeld samen een analyse van wat er speelt. Wat denken wij dat er nodig is? En wat heeft de rechter of de Raad voor de Kinderbescherming misschien al gezegd? Vervolgens kijken we hoe we dat kunnen uitvoeren.”

Soms zetten Alice en collega’s ook video-interactiebegeleiding in. “Voor ouders is het prettig als we situaties filmen. Ze kunnen dan zien op welke momenten het goed gaat en ze leren ook hoe ze die goede vaardigheden kunnen inzetten om de relatie met hun kind te verbeteren. Verder filmen we regelmatig de overdrachten van de ene naar de andere ouder. Zo zorgen we ervoor dat die spannende momenten voor iedereen prettiger en veiliger verlopen.”

Turbulent huwelijk

Alice kijkt tevreden terug op de vele gezinnen die ze al na een complexe scheiding mocht ondersteunen. Nog niet zo lang geleden was ze er met haar collega’s voor Priscilla* (14), Jeffrey* (9), Elisa* (4) en hun ouders (*fictieve namen vanwege privacyredenen). Alice weet het nog goed: “Het gezin kwam uit een turbulente situatie: huiselijk geweld van vader naar moeder, de moeder die vreemdging, en kinderen die vaak ruzies thuis meemaakten.”

Na bijna vier jaar scheiding liep het conflict tussen de ouders nog regelmatig hoog op. “Bij aanmelding hebben we met de ouders gesproken over de situatie in het algemeen en over het huiselijk geweld in het bijzonder. Op basis daarvan hebben we het Parallel Solo-ouderschap geadviseerd. Het conflict bleek namelijk zoveel van de ouders te vragen dat ze nauwelijks nog energie overhielden voor hun kinderen.”

Ondersteuning voor kinderen

De kindercoach vervulde een belangrijke rol in de ondersteuning aan het gezin. Alice schetst: “De 14-jarige Priscilla was twee niveaus op school gezakt en vertoonde brutaal gedrag. Ze kwam ook vaak niet opdagen, zonder dat de ouders wisten waar ze was. Met hulp van de kindercoach leerde de dochter beter te begrijpen waarom haar ouders uit elkaar gingen. Bovendien leerde ze haar verhaal te doen – wat de ouders erg raakte – en beter haar wensen uit te spreken. Daardoor zit ze nu lekkerder in haar vel.”

“Hetzelfde geldt voor de 9-jarige Jeffrey. Volgens de school en de ouders had hij geen problemen. Maar na drie afspraken vertelde hij ons dat hij huilt bij z’n knuffel, als niemand hem hoort. Jeffrey heeft nu net als zijn zus geleerd om aan de ouders te vertellen wat er in hem omgaat. Dit bewijst één ding: het is belangrijk dat kinderen meer leren over de scheiding en wat dat voor hen betekent.”

Meer rust, tijd en ruimte

Behalve voor de kinderen was er ook veel aandacht voor de ouders. “We hebben hen regelmatig gefilmd. Door inzicht in hun eigen handelen hebben zij geleerd om meer te doen van wat goed werkt. Wat dat betreft is video-interactiebegeleiding een effectieve manier om ouders te laten zien hoe je de band met je kinderen verder versterkt.”

De stevige inzet van Alice en haar collega’s leverde een mooi resultaat op voor het gezin: “Na zes maanden lukt het de ouders weer om rustig met elkaar om tafel te gaan en afspraken te maken, bijvoorbeeld over de zorgverdeling en schoolvakanties.” Het hele gezin kon het traject positief afsluiten: “De ouders ervaren weer meer rust, waardoor ze weer meer tijd en ruimte maken voor de kinderen. De kinderen vertelden ons op hun beurt dat ook zij zich weer prettiger voelen. En dat horen we ook terug van de school.”

Compassie en begrip

Van de zestien jaar dat Alice bij Triade Vitree in de jeugdhulpverlening heeft gewerkt, zette de gedragsdeskundige zich de afgelopen acht jaar in voor de ontwikkeling van de hulpverlening rond scheidingen. “Het allerleukste aan mijn werk vind ik om nieuwe dingen te ontwikkelen. Ik heb veel vrijheid gehad om samen met kundige collega’s de afdeling Complexe scheidingen op te zetten. Ook het onderzoeken en implementeren van nieuwe werkwijzen heb ik altijd als een leuke uitdaging gezien. Zo mocht ik een bijdrage leveren aan de landelijke projectgroep Ouderschap Blijft, een van de methodes waarmee we nu werken.”

Maar de grootste drive voor haar werk haalt ze toch wel uit de gezinnen voor wie ze haar werk doet. “Het mooiste blijft voor mij het werken met kinderen en hun ouders. Niets is mooier dan om vanuit compassie en begrip hen tot nieuwe inzichten te laten komen. Ik ben dankbaar dat ik samen met mijn kundige collega’s zoveel gezinnen mocht helpen.”