Kinderen zoveel mogelijk thuis op laten groeien. Het is een mooi streven maar helaas zien we dat dit niet altijd gebeurt. We komen gezinnen tegen waarbij het uithuisgeplaatste kind meerdere verhuizingen op behandel- en woongroepen meemaakt. Iets wat we zoveel mogelijk willen voorkomen, maar wat niet altijd lukt. Trajectregisseur Elsemiek Nieuwenhuijs vertelt over de praktijk waarbij de aanpak van Volledig Pakket Thuis (VPT) kan helpen om kinderen zo veel mogelijk thuis op te laten groeien. Zoals bij Sophie, een uithuisgeplaatst meisje van 10 jaar.
Na de scheiding van ouders groeit Sophie op bij haar moeder. Het contact met vader is met de jaren verminderd en uiteindelijk gestopt. Door eigen problematiek van moeder, opvoedproblemen, meldingen bij Veilig Thuis en het ontbreken van goede communicatie tussen hulpverleners en het gezin wordt Sophie uit huis geplaatst. Zoals bij veel gezinnen ervaren moeder en Sophie veel verdriet en boosheid rondom de uithuisplaatsing. Sophie komt terecht in een crisispleeggezin en wordt even later overgeplaatst naar een perspectief biedend pleeggezin. Alles lijkt in kannen en kruiken tot pleegmoeder ineens uitvalt. Dit betekent dat er ad hoc een nieuwe plek gezocht moet worden voor Sophie. Uit nood, want er zijn wel wachtlijsten, maar geen plekken voor Sophie. Er wordt een constructie bedacht waarbij Sophie gedeeltelijk bij moeder thuis woont en bij de logeeropvang van Triade Vitree terecht kan. Dit was voor Sophie het moment dat VPT betrokken raakte.
Gezin als samenwerkingspartner
VPT is bij de start met het gezin aan de slag gegaan om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om Sophie thuis te laten opgroeien. Zowel moeder als Sophie hebben de wens om weer samen te zijn, maar beide zien in dat hiervoor nog wel het één en ander moet veranderen. De wens om samen te werken aan de terugkeer naar huis is een belangrijke voorwaarde om te kunnen starten met VPT. Het gezin is onze samenwerkingspartner, zij zijn essentieel om de thuisplaatsing kans van slagen te geven. Tijdens het onderzoek van VPT, ook wel taxatiefase genoemd, wordt er een grondige dossieranalyse gedaan. We proberen te kijken naar het verleden om zo te leren wat wel of niet heeft gewerkt in het gezin. Daarnaast wordt het netwerk betrokken om een beeld te schetsen van het gezin en te kijken welke mogelijkheden hier liggen voor ondersteuning. Hierbij valt te denken aan praktische steun zoals oppas en logeren, maar ook emotionele steun in de vorm van een luisterend oor. Door middel van gedragsvragenlijsten, taxatieschema en een risicotaxatie proberen wij helder te krijgen welke problemen er in het gezin zijn en welke kansen er liggen. Alle informatie die wij opdoen in de taxatiefase bundelen we in een integratief beeld om te kunnen verklaren waarom sommige situaties of gedragingen er zijn. Hierbij houden wij voor ogen dat het niet zozeer belangrijk is dat hulpverleners snappen wat er waarom is gebeurd en waar aanknopingspunten liggen, maar dat vooral het gezin zelf dit helder heeft.
Luisteren en doorvragen
Een belangrijk aspect tijdens de taxatiefase in de basishouding is het luisteren naar het gezin. Wij merken vaak dat gezinnen te weinig inspraak voelen in de hulpverlening en terughoudend zijn of herhalen wat ze van eerdere hulpverleners hebben gehoord. Het luisteren naar het gezin, uitvragen van hun wensen, maar ook hun angsten is wat we proberen te doen.
Ritme van het gezin volgen
Door alle gebundelde informatie uit de taxatiefase zien alle betrokkenen genoeg kansen voor Sophie om het thuis weer te proberen. Er wordt samen met het gezin besloten om een stevig team van hulpverleners naast hen te zetten en de contacten met de huidige hulpverleners te versterken. In dit gezin heeft de moeder een grote wens dat Sophie weer thuis komt wonen, maar is ze ook bang dat het toch mis gaat. Daarom stelt moeder voor om het langzaam aan te pakken. Deze wens van moeder volgen we op. We spreken af dat we het ritme van het gezin gaan volgen, want zij moeten het wel aankunnen. Door deze afspraak zo expliciet te maken kan moeder weer gaan ervaren hoe het is om regie te nemen over het hulpverleningstraject. Iedere zes weken komen alle hulpverleners en moeder bijeen om te evalueren. Tussendoor werken moeder en Sophie aan hun eigen hulpvragen en volgen ze ouder-kind therapie. De terugkeer naar huis wordt langzaam opgebouwd waarbij er in het begin een paar maanden geen extra momenten thuis zijn, maar beide wel hard werken aan hun eigen individuele behandeling. Tot het moment dat moeder en Sophie merken dat ze eraan toe zijn om meer tijd met elkaar thuis door te brengen. De omgang wordt steeds met een dag uitgebreid tot Sophie uiteindelijk weer volledig thuis woont.
Na 1,5 jaar woont Sophie weer volledig bij haar moeder thuis. VPT is 8 maanden betrokken geweest en heeft een verbindende rol gehad tussen alle partijen.
Sophie en haar moeder hebben mij laten zien dat het onderzoeken van een terugplaatsing waardevol is. In dit geval heeft de crisis geleid tot kansen die voor die tijd nog niet gezien werden. Het lef en de durf van alle betrokkenen om dit aan te gaan hebben geleid tot een tevreden gezin wat weer samen verder gaat.
Namen in deze blog zijn wegens privacy niet de echte namen.
Veilig staat voorop
Bij Volledig Pakket Thuis (VPT) streven wij naar het veilig thuis opgroeien van kinderen. We zijn betrokken bij kinderen waarbij er een uithuisplaatsing dreigt. Het is ook voor kinderen die al uit huis zijn geplaatst om te onderzoeken of er toch nog mogelijkheden thuis zijn.
Over de auteur
Elsemiek Nieuwenhuijs is Trajectregisseur binnen de Jeugdhulp. Al vier jaar werkt zij met passie voor Triade Vitree en heeft binnen haar loopbaan twee functies beoefend. Ze was begonnen als Gezinshulpverlener en is daarna doorgegroeid naar Trajectregisseur VPT (Volledig Pakket Thuis). Elsemiek werkt vanuit haar hart en zo maakt zij het verschil voor haar cliënten (lees: gezinnen) en betrokken hulpverleners binnen Triade Vitree.
